05 Οκτ ΒΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ – VIOLENCE AND AGGRESSIVENESS
Ένα εξαιρετικά εκρηκτικό άρθρο από τον Μέντορα και Expert στην Ασφάλεια, Κύριο Μπλιάμπτη Ευθύμιο που αφορά την βία και την Επιθετικότητα! Αυτή την φορά ο επιστημονικός συνεργάτης μας έπεσε σε πολύ βαθιά νερά για να ερευνήσει πτυχές της ανθρώπινης συμπεριφοράς που έχουν σχέση με την βία και την επιθετικότητα. Το αποτέλεσμα πραγματικά μας εξέπληξε και σας το παρουσιάζουμε, το υλικό είναι και πάλι από το τελευταίο διδακτορικό του πάνω στην συμπεριφοριστική Εγκληματολογία. Τον Ευχαριστούμε ιδιαίτερα για την παραχώρηση του άρθρου του, και τις μοναδικές πολύτιμες γνώσεις του που μοιράζεται μαζί μας. Αποκλειστικά από την KRAV MAGA PROTECTION INTERNATIONAL
ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΕΞΕΩΝ
– ΒΙΑ: (VIOLENCE)
(ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ) = Η (σωματική ή ψυχική) πίεση που ασκεί κάποιος επάνω σε κάποιον άλλο για να του επιβάλει τη δική του θέληση ή σύνολο βίαιων, επιθετικών ενεργειών Χρησιμοποιώ, ασκώ βία. Παράδειγμα: H αστυνομία έκανε χρήση βίας για να διαλύσει τη συγκέντρωση. Το φαινόμενο της βίας στα γήπεδα πήρε σοβαρές διαστάσεις. Η κτηνώδης, σωματική βία εκτόπισε κάθε λογική, σωματική, ψυχολογική, παράνομη (εκφραστικά) ανωτέρα βία. Μόλις και μετά βίας κατάφερα να τον πείσω να με δεχτεί. διά της βίας, με βίαια μέσα, τρόπους, με το ζόρι, με το στανιό, Τον υποχρέωσαν διά της βίας να τους ακολουθήσει. (ως επίρρημα) για να δηλωθεί ανώτατο ποσοτικό, χρονικό κτλ. Όριο: Βιάζω, εξαναγκάζω να υποστεί τη σεξουαλική πράξη χωρίς τη θέλησή της, Βοσκοί βίασαν τουρίστρια, ασκώ πίεση για να επιβάλω τη θέλησή μου, εξαναγκάζω, υποχρεώνω, τον βίασαν, εξανάγκασαν να υπογράψει το χαρτί. Βιάστηκε βάναυσα η αλήθεια, η αξιοπρέπεια, προσβλήθηκε.
(ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ) Η πράξη που γίνεται βιαστικά και γρήγορα. Η βιασύνη για την πραγματοποίηση ενός έργου.
– ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ: (AGGRESSIVENESS)
(ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ) Η Αμυντική συμπεριφορά που έχει κάποιος, ως αντίδραση από κάποιο ερέθισμα που έχει δεχτεί. Παράδειγμα Ενδοοικογενειακή βία, bullying, προσβολή, πρόκληση.
(ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ) Νομικά: Απρόκλητη επίθεση, Άμυνα, κοινωνικά: Οι ληστές είναι αρκετά επιθετικοί με τα θύματά τους, Ιατρικά: Αυτός ο ιός είναι επιθετικός, αυτό το είδος καρκίνου είναι αρκετά επιθετικό κτλ.
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΒΙΑ
(Differences between Aggression and Violence)
– Η επιθετικότητα και η βία είναι όροι που χρησιμοποιούνται συχνά εναλλακτικά. Ωστόσο αυτοί οι 2 όροι διαφέρουν. Η βία μπορεί να οριστεί ως η χρήση σωματικής βίας με σκοπό την πρόκληση τραυματισμού άλλου ατόμου ή την καταστροφή περιουσίας, ενώ η επιθετικότητα γενικά ορίζεται αυτός που είναι θυμωμένος ή βίαιος συναισθηματικά ή το δείχνει με την συμπεριφορά του.
– Η επιθετικότητα είναι μια συμπεριφορά που υποκινείται από αντίδραση ώστε να προκαλέσει βλάβη σε άλλο άτομο που επιθυμεί να αποφύγει αυτή τη ζημιά. Η επιθετική συμπεριφορά είναι αντιδραστική και παρορμητική, που συχνά οδηγεί σε παραβίαση των κανόνων ή του νόμου, η επιθετική συμπεριφορά είναι βίαιη και απρόβλεπτη. Η νευρικότητα επίσης προκαλεί επιθετικότητα, έτσι ένα νευρικό και ευαίσθητο άτομο είναι ιδιαίτερα επιθετικό και αρπάζεται με το παραμικρό. Η βία είναι μια ακραία μορφή επιθετικότητας, μια φυσική συμπεριφορά με την πρόθεση να σκοτώσει ή να τραυματίσει σοβαρά άλλο άτομο.
– Η διαφορά της βίας με την επιθετικότητα είναι ότι την βία την χρησιμοποιούμε για να βλάψουμε κάποιον, να τον αναγκάσουμε να συμμορφωθεί με τους κανόνες μας, να τον τιμωρήσουμε, ενώ στην επιθετικότητα βγάζουμε άμυνες, και αντιδράμε, με λίγα λόγια η βία γίνεται από πρόθεση, ενώ η επίθεση από αντίδραση.
– Η βία είναι επιβλαβής όχι μόνο για την κοινωνία, αλλά και για την υγεία τόσο του θύματος όσο και του επιτιθέμενου. Ο δράστης μιας επιθετικής συμπλοκής, η διαμάχης, μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στον εγκέφαλο που οδηγούν σε κατάθλιψη, άγχος και ευαισθησία σε ασθένειες που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό σύστημα.
– Η επιθετικότητα και η βία καθορίζονται από 3 παράγοντες: τους βιολογικούς, τους κοινωνικούς και τους περιβαλλοντικούς.
Α) ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΆΓΟΝΤΕΣ (BIOLOGICAL FACTORS)
– Καθόλου τυχαίο ότι το 98% του DNA του πιθήκου είναι το ίδιο με αυτό του ανθρώπου, αυτό σημαίνει ότι η βία και η επιθετικότητα είναι ένστικτα και μάλιστα ασυνείδητα, τυφλά και παρορμητικά Αυτό το 2% που έχει ο άνθρωπος είναι ικανό να καταστρέψει πολιτισμούς, να εξουδετερώσει μαζικά την ανθρωπότητα, να κάψει εκτάσεις και να αφανίσει από προσώπου γης πολλές περιοχές, το 2% είναι η σκέψη την οποία δεν διαθέτουν τα ζώα, αν και η συμπεριφορά τους δεν απέχει και πολύ με αυτή των ανθρώπων, όπως η ικανοποίηση βασικών ενστίκτων, για παράδειγμα η αναπαραγωγή, το σεξ, η ανάγκη για τροφή, για επιβίωση, είναι φυσικό όταν ένα ζώο απειλείται, γίνεται βίαιο και επιτίθεται. Τα ένστικτα υπάρχουν σε όλους μέσα μας, όπου πολλές φορές δεν συμβαδίζουν με την λογική και δεν έχουν κανόνες, για παράδειγμα, η τάση για καταστροφή η αυτοκαταστροφή, ανήκουν στην φύση του ανθρώπου , όπου η θα έχουν την τάση να καταστρέφουν, η να καταστρέφονται. Ανάλογα είναι και τα συναισθήματα όπου τα χωρίζει μια λεπτή γραμμή, όπως η λογική με την παράνοια, η αγάπη με το μίσος, η εμπιστοσύνη με την προδοσία, η δημιουργία με την καταστροφή…. τα ένστικτα τις περισσότερες φορές είναι ανεξέλεγκτα, υπάρχουν εδώ και εκατομμύρια χρόνια, και κανένας δεν μπορεί να τα υποτάξει, η να τα χαλιναγωγήσει.
– Αν και η επιθετικότητα με τη βίαιη συμπεριφορά είναι σαφώς ετερογενείς έννοιες με αιτιολογίες στις οποίες η βιολογία, οι περιβαλλοντικοί παράγοντες και η κοινωνική μάθηση διαδραματίζουν πολύπλοκους ρόλους, η συζήτηση για τις αιτίες τους συχνά αποσυντίθεται στο επιχείρημα για το κατά πόσον οι βιολογικοί παράγοντες πρέπει να ληφθούν υπόψη η καθόλου. Τα επιχειρήματα για να μην γίνει αυτό περιλαμβάνουν το γεγονός ότι η βιολογία είναι γενικά εκτός κοινωνικού ελέγχου, μια άποψη ότι τέτοιες προσεγγίσεις είναι αναγωγικές και το πρόβλημα της άδικης επισήμανσης συγκεκριμένων ομάδων είναι ακαθόριστο. Παρά τις επιφυλάξεις αυτές, υπήρξαν συνεχείς προσπάθειες για την εκτίμηση των πιθανών επιπτώσεων των γονιδίων, των ναρκωτικών, των νευρικών συστημάτων, των ορμονών και της διατροφής στη βία.
– Ένα παράδειγμα, είναι η μείωση της ποινής σε ένα δολοφόνο με προβλήματα στους μετωπιαίους λοβούς και γενετικό χάρτη που δείχνει προδιάθεση στη βία, ή η απόδειξη ότι στο έγκλημα ενός ανθρώπου που μαχαίρωσε την μνηστή του συνετέλεσε η έλλειψη βιταμίνης Β12, η οποία οφειλόταν σε μια αυστηρά χορτοφαγική διατροφή επί 25 χρόνια. Οι προτεινόμενοι λόγοι γι ‘αυτό περιλαμβάνουν το επιχείρημα ότι, εάν η βία είναι ένα περίπλοκο φαινόμενο, πρέπει να λάβουμε υπόψη τους ρόλους αυτών που είναι πιθανοί παράγοντες: η άποψη ότι οι βιολογικοί παράγοντες μπορεί να έχουν προγνωστικό ρόλο (με όλα τα ηθικά προβλήματα που θα σχετίζονται με τέτοιες ιδιότητες) και την άποψη ότι ένα άτομο με πολύ διαταραγμένη βιολογία δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ως πλήρως υπεύθυνο για τις ενέργειές του.
– Παρακάτω δίνω παραδείγματα πως λειτουργεί ο εγκέφαλος με ορολογίες από την βιολογία και την γενετική, ορισμένες λέξεις από ουσίες του εγκεφάλου που καθορίζουν την βίαιη συμπεριφορά, τις εξηγώ. Είναι μια επιστημονική μελέτη όπου με κόπο συνέλεξα και την περιγράφω. Αφορά καθαρά βιολογικούς παράγοντες.
– Οι κλινικές συσχετίσεις της βίαιης συμπεριφοράς είναι γνωστές, αλλά οι βασικοί μηχανισμοί δεν είναι καλά κατανοητοί.
– Η βίαιη συμπεριφορά είναι ετερογενής. Δηλαδή, οι παρορμητικές και προκαταρκτικές βίαιες πράξεις διαφέρουν ως προς την προέλευση, τους μηχανισμούς και τη διαχείριση τους. Πρόσφατες μοριακές γενετικές μελέτες της ρύθμισης των νευροδιαβιβαστών παρέχουν νέες πληροφορίες για την παθοφυσιολογία της βίαιης συμπεριφοράς. Η λειτουργική ανατομία των νευροδιαβιβαστών που εμπλέκονται στη ρύθμιση της βίαιης συμπεριφοράς μελετάται με πρόσφατα αναπτυγμένες μεθόδους απεικόνισης του εγκεφάλου. Αυξανόμενα στοιχεία δείχνουν ομοιότητες μεταξύ της νευροβιολογίας της βίαιης και αυτοκτονικής συμπεριφοράς. Η πρόοδος στην πρόληψη και διαχείριση βίαιης συμπεριφοράς εξαρτάται από μελέτες που αντιμετωπίζουν βιολογικούς παράγοντες στο κοινωνικό τους πλαίσιο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ανθρωποκτονία αντιπροσωπεύει περίπου 20.000 θανάτους ετησίως. Μια έρευνα θυματοποίησης εκτιμά ότι περίπου το 4,2% από τα βίαια εγκλήματα (επιθέσεις, ληστείες και βιασμοί) συμβαίνουν ετησίως για κάθε 100 άτομα ηλικίας άνω των 12 ετών. Μια άλλη έρευνα για τον γενικό ενήλικο πληθυσμό διαπίστωσε ετήσιο ποσοστό βίαιης συμπεριφοράς 3,7% εναντίον άλλων ατόμων. Έτσι, το βίαιο έγκλημα και η επιθετική συμπεριφορά γενικά προκαλούν μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας και τάξης.
– Οι νευροδιαβιβαστές είναι χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται από το νευρικό σύστημα προκειμένου να μεταφέρουν τις πληροφορίες από κύτταρο σε κύτταρο. Οι νευροδιαβιβαστές είναι σημαντικοί παράγοντες στη χημεία του εγκεφάλου βοηθώντας μας να σκεφτούμε και να επεξεργαστούμε τον κόσμο γύρω μας. Η ισορροπία τους είναι ζωτικής σημασίας για τη συναισθηματική και ψυχική ευεξία του ανθρώπου.
Πολλοί νευροδιαβιβαστές και ορμόνες, συμπεριλαμβανομένης της αγγειοπιεσίνης, στεροειδών, οπιοειδών και άλλων ουσιών, εμπλέκονται στη ρύθμιση της επιθετικής συμπεριφοράς. Τα περισσότερα από τα τρέχοντα στοιχεία υποστηρίζουν σθεναρά τους ρόλους της σεροτονίνης και των κατεχολαμινών.
Οι νευροενδοκρινικές προκλήσεις προσφέρουν μια άλλη μέθοδο έμμεσης μελέτης της κεντρικής σεροτονεργικής δραστηριότητας. Μια εφάπαξ δόση φαινφλουραμίνης αυξάνει τα επίπεδα της προλακτίνης στο πλάσμα. Αυτή η απόκριση προκαλείται από την σεροτονινεργική δράση και την αύξηση της προλακτίνης.
Η προλακτίνη είναι ορμόνη που παράγεται από την υπόφυση, έναν αδένα μεγέθους μπιζελιού που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου, μετρά έτσι την κεντρική δραστηριότητα σεροτονίνης. Η σεροτονίνη είναι μια χημική ουσία που έχει πολλαπλές λειτουργίες στο ανθρώπινο σώμα. Εντοπίζεται κυρίως στον εγκέφαλο, στο έντερο και στα αιμοπετάλια. Θεωρείται ότι παίζει ρόλο στην όρεξη, στα συναισθήματα, στην κίνηση, στη συμπεριφορά και στις λειτουργίες του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Εμφανίζεται να παίζει ρόλο κλειδί στην διατήρηση της ισορροπίας της διάθεσης. Χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης συνδέονται με την κατάθλιψη. Μερικές φορές η σεροτονίνη αποκαλείται το “χάπι της ευτυχίας”, επειδή συμβάλλει στην ευεξία και στην ευτυχία. Η απόκριση προλακτίνης μειώνεται σε επιθετικά άτομα. Αυτό το μέτρο μπορεί να είναι πιο ευαίσθητο από το CSF 5-HIAA. (υδροξυϊνδολεοξικό οξύ 5-HIAA και CSF εγκεφαλονωτιαίο υγρό , και τα δυο σχετίζονται με την αυτοκτονική συμπεριφορά) Αυτά τα μέτρα έδειξαν ένα κεντρικό σεροτονινεργικό (Φάρμακο αντικαταθλιπτικό) έλλειμμα που σχετίζεται με τη βία, δεν μπορούσαν να το εντοπίσουν σε οποιαδήποτε περιοχή του εγκεφάλου. Ένας τέτοιος εντοπισμός έχει πλέον καταστεί δυνατός. Τοπικές μειώσεις της ειδικής σύνδεσης 5ΗΤΤ απεικονίστηκαν στον ζωντανό ανθρώπινο εγκέφαλο.
Η διατροφή μας παίζει ρόλο στην βίαιη συμπεριφορά. Η σοκολάτα είναι πλούσια σε ατόφια σεροτονίνη, αλλά περιέχει σε αφθονία και το απαραίτητο αμινοξύ τρυπτοφάνη (περιεκτικότητα 300 mg σε 100γρ. κακάο), η οποία μεταβολίζεται στη βιταμίνη Β3 (νιασίνη) και στη σεροτονίνη. Όταν τρώμε σοκολάτα επηρεάζεται το δίκτυο των νευροδιαβιβαστών, δηλαδή των χημικών αγγελιοφόρων του εγκεφάλου, που λειτουργούν μεταφέροντας ηλεκτρικά μηνύματα ανάμεσα στους νευρώνες του. Αυτά τα μηνύματα προκαλούν τις αλλαγές στις αισθήσεις και στα αισθήματα που νιώθουμε.
Η μαύρη σοκολάτα είναι από τα λίγα τρόφιμα με πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε σεροτονίνη. Άλλο τρόφιμο με υψηλή περιεκτικότητα σε σεροτονίνη είναι η μπανάνα. Είναι πολύ ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ότι τα δύο φυτά (κακαόδεντρο και μπανανιά) καλλιεργούνται και αναπτύσσονται συμβιωτικά, το ένα δίπλα στο άλλο. Αυτή η σύμπτωση (που πιθανόν δεν είναι και τόσο σύμπτωση), δεν έχει προσεχθεί, ούτε φυσικά εξηγηθεί μέχρι σήμερα.
Οι δολοφόνοι γεννιούνται με ένα γονίδιο που τους κάνει, πιο πιθανό, να διαπράξουν βίαιες πράξεις. Από έρευνες διαπιστώθηκε ότι η πλειονότητα των βίαιων εγκληματιών είχαν τα γονίδια που είναι γνωστά ως MAOA και CDH13
Το Cadherin-13 ( CDH13 ), που είναι γλυκοσυλοφωσφατιδυλινοσιτόλη, της οικογένειας μορίων προσκόλλησης κυττάρων, έχει αναγνωριστεί ως γονίδιο κινδύνου για διαταραχή έλλειψης προσοχής, υπερκινητικότητας (ADHD) και διάφορες συννοσηρές νευροαναπτυξιακές και ψυχιατρικές καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης, σε συνδυασμό με την κατάχρηση ουσιών.
Η διαταραχή υπερκινητικότητας με έλλειμμα προσοχής ( ADHD ) είναι μια διαταραχή ψυχικής υγείας που μπορεί να προκαλέσει υπερ-φυσιολογικά επίπεδα υπερκινητικών και παρορμητικών συμπεριφορών. Τα άτομα με ADHD μπορεί επίσης να έχουν πρόβλημα να επικεντρώσουν την προσοχή τους σε ένα μόνο έργο ή να παραμείνουν ακίνητοι για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Τόσο οι ενήλικες όσο και τα παιδιά μπορούν να έχουν ADHD. Τα Συμπτώματα είναι η παρορμητικότητα…..
Η μονοαμινοξειδάση Α, επίσης γνωστή ως ΜΑΟ-Α, είναι ένα ένζυμο που στον άνθρωπο κωδικοποιείται από το γονίδιο MAOA. Μια μετάλλαξη αυτού του γονιδίου οδηγεί στο σύνδρομο Brunner. Αυτό το γονίδιο έχει επίσης συσχετιστεί με μια ποικιλία άλλων ψυχιατρικών διαταραχών, συμπεριλαμβανομένης και της αντικοινωνικής συμπεριφοράς.
Το σύνδρομο Brunner είναι μια σπάνια γενετική διαταραχή που σχετίζεται με μια μετάλλαξη στο γονίδιο MAOA . Χαρακτηρίζεται από χαμηλότερο από το μέσο όρο IQ (συνήθως περίπου 85), προβληματική παρορμητική συμπεριφορά (όπως η πυρομανία , η υπερσεξουαλικότητα και η βία), διαταραχές του ύπνου και μεταβολές της διάθεσης. Εντοπίστηκε σε δεκατέσσερις άνδρες από μία οικογένεια το 1993. Έκτοτε ανακαλύφθηκε σε επιπλέον οικογένειες.
Το σύνδρομο Brunner προκαλείται από ανεπάρκεια μονοαμινοξειδάσης Α (MAOA), η οποία οδηγεί σε περίσσεια μονοαμινών στον εγκέφαλο, όπως σεροτονίνη, ντοπαμίνη και νορεπινεφρίνη (νοραδρεναλίνη). Σε ποντίκια και ανθρώπους, μια μετάλλαξη εντοπίστηκε στο όγδοο εξόνιο του γονιδίου ΜΑΟ-Α, το οποίο δημιούργησε ένα δυσλειτουργικό γονίδιο ΜΑΟ-Α. Η κανονική λειτουργία του MAO-A, η διάσπαση των μονοαμινών, διακόπτεται και οι μονοαμίνες συσσωρεύονται στον εγκέφαλο. Ποντίκια που δεν είχαν λειτουργικό γονίδιο ΜΑΟ-Α εμφάνισαν υψηλότερα επίπεδα επιθετικότητας, σε σύγκριση με ποντίκια με λειτουργικό γονίδιο ΜΑΟ-Α. Με την υποψία του συνδρόμου Brunner και μετά την εξάλειψη άλλων πιθανών υπόπτων μέσω διαφορικής διάγνωσης, το σύνδρομο Brunner διαγιγνώσκεται με γενετικές δοκιμές για συγκεκριμένες μεταλλάξεις του γονιδίου MAOA. Δεδομένου ότι το σύνδρομο είναι τόσο σπάνιο, συνήθως υποψιάζεται και εξετάζεται μόνο εάν υπάρχουν άλλες διαγνωσμένες περιπτώσεις του συνδρόμου στην άμεση οικογένεια κάποιου.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ (SOCIAL FACTORS)
– Οι κοινωνικοί και πολιτιστικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη βίαιης συμπεριφοράς. Ωστόσο, αυτοί οι κοινωνικοί παράγοντες και οι διακυμάνσεις τους προκαλούν διαφορετικές απαντήσεις σε διαφορετικούς ανθρώπους. Η βίαιη συμπεριφορά αναπτύσσεται ως αποτέλεσμα πολύπλοκων αλληλεπιδράσεων μεταξύ νευροβιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Αυτή η ανασκόπηση θα επικεντρωθεί κυρίως στη νευροβιολογία. Μερικοί από τους νευροβιολογικούς μηχανισμούς βίαιης συμπεριφοράς είναι παρόμοιοι ή πανομοιότυποι με αυτούς που λειτουργούν σε αυτοκτονική συμπεριφορά. Η χρήση ουσιών, οι διαταραχές της προσωπικότητας, οι σοβαρές ψυχικές διαταραχές, οι τραυματισμοί στο κεφάλι και άλλες διαγνωστικές διαταραχές συμβάλλουν στο επίπεδο της κοινοτικής βίας. Ωστόσο, τα πρόσφατα στοιχεία δείχνουν νευροβιολογικούς μηχανισμούς που επηρεάζουν την ανάπτυξη και τον έλεγχο της βίαιης συμπεριφοράς, αλλά δεν συνδέονται σαφώς με τις υπάρχουσες διαγνωστικές κατηγορίες. Αυτοί οι μηχανισμοί περιλαμβάνουν νευροδιαβιβαστές που βρίσκονται εν μέρει υπό γενετικό έλεγχο.
Κι εδώ τίθεται το ερώτημα: Μπορεί ένα άτομο να εκδηλώσει επιθετική συμπεριφορά μέσα σε μια βίαιη κοινωνία; βία στα ΜΜΕ, βία στα γήπεδα, βία σε συλλαλητήρια, βία σε συγκεντρώσεις, βία στα σχολεία και τα πανεπιστήμια, βία στις φυλακές, βία στην καθημερινότητα….
Ασφαλώς ναι, η βίαιη συμπεριφορά ορίζεται ως πρόδηλη και σκόπιμη, η σωματικά επιθετική συμπεριφορά εναντίον άλλου ατόμου για παράδειγμα τον ξυλοδαρμό, κλωτσιές, πνιγμό, ώθηση, αρπαγή, ρίψη αντικειμένων, χρήση όπλου, απειλή για χρήση όπλου και εξαναγκασμό για σεξ. Ο ορισμός δεν περιλαμβάνει επιθετικότητα ενάντια στον εαυτό μας. Τα βίαια εγκλήματα περιλαμβάνουν δολοφονία, ληστεία, επίθεση και βιασμό. Σε αυτήν την μελέτη δεν θα ασχοληθώ με την οργανωμένη κρατική βία ή τον εθνικό πόλεμο (Εμφύλιο), αυτά είναι καλά οργανωμένα με αρκετή εκπαίδευση και προετοιμασία.
Οι κοινωνικοί παράγοντες που επηρεάζουν την επιθετική συμπεριφορά είναι οι εξής:
1) Ένας πρώτος παράγοντας που επηρεάζει την επιθετική συμπεριφορά είναι η προσωπικότητα του ατόμου. Ορισμένα άτομα έχουν εντονότερη τάση να εκδηλώνουν επιθετική συμπεριφορά. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι γεννιούνται με αυτό το χαρακτηριστικό. Η προσωπικότητα διαμορφώνεται μέσω διαφορετικών διαδικασιών, όπως η μάθηση και η κοινωνικοποίηση και επηρεάζεται από παράγοντες όπως το φύλο και το πολιτισμικό περιβάλλον στο οποίο ζουν τα άτομα. Οι έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα που καταφεύγουν στην βία, έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά, όπως όψεις της αυτοεκτίμησης τους. Συγκεκριμένα, παρόλο που γενικά η υψηλή αυτοεκτίμηση σχετίζεται θετικά με την εκδήλωση επιθετικής συμπεριφοράς, πολλά άτομα έχουν υψηλή αυτοεκτίμηση χωρίς να φέρονται επιθετικά. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι έννοιες του ναρκισσισμού και της ασταθούς αυτοεκτίμησης προβλέπουν με μεγαλύτερη εγκυρότητα την επιθετικότητα. Την σχέση αυτοεκτίμησης και επιθετικότητας περιγράφει η θεωρία του απειλούμενου εγωισμού, όπου σύμφωνα με αυτήν, η επιθετικότητα αποτελεί μέσο άμυνας μιας πολύ θετικής αυτό-εικόνας έναντι άλλων ατόμων τα οποία ενδεχομένως επιδιώκουν να την μειώσουν η να την προσβάλουν. Στο εργασιακό περιβάλλον τα άτομα αυτά εμπλέκονται σε περισσότερες συγκρούσεις με τους συνεργάτες και τους υφιστάμενους τους, ενώ αποφεύγουν τις συγκρούσεις με τους προϊσταμένους τους.
2) Ένας δεύτερος παράγοντας που έχει συσχετιστεί με την επιθετικότητα είναι το φύλο και οι ορμονικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών. Έρευνες δείχνουν ότι οι άνδρες είναι γενικά περισσότερο επιθετικοί από τις γυναίκες, αυτό ισχύει τόσο για τους ετεροφυλόφιλους όσο και για τους ομοφυλόφιλους άνδρες, από την άλλη η επιθετικότητα στις ομοφυλόφιλες γυναίκες είναι περισσότερη από αυτή των ετεροφυλόφιλων γυναικών. Ο βαθμός επιθετικότητας των ανδρών σχετίζεται θετικά με το επίπεδο τεστοστερόνης στο αίμα τους, όσο υψηλότερη είναι η συγκέντρωση τεστοστερόνης τόσο μεγαλύτερη είναι η τάση για επιθετική συμπεριφορά. Αρκετές έρευνες επιβεβαιώνουν την διαφορά επιθετικότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών σε διαφορετικές κοινωνίες, διαφορετικά κοινωνικά και οικονομικά στρώματα, Βέβαια, το μέγεθος της διαφοράς μεταξύ των δυο φύλων εξαρτάται από το συγκεκριμένο είδος επιθετικής συμπεριφοράς. Γενικά, οι άνδρες είναι περισσότερο επιρρεπείς σε φυσική βία από τις γυναίκες. Από την άλλη, και τα δυο φύλλα είναι το ίδιο πιθανό να εκδηλώσουν λεκτική επιθετικότητα, παρόλο που και σε αυτή την περίπτωση ο βαθμός και η ένταση της επιθετικότητας των γυναικών είναι μικρότερος από αυτόν των ανδρών. Που οφείλεται όμως η μεγαλύτερη επιθετικότητα των ανδρών; Οι διαδικασίες κοινωνικοποίησης ενισχύουν την εκδήλωση επιθετικής συμπεριφοράς από τα αγόρια, ενώ αντίθετα αποτρέπουν την εκδήλωση της από τα κορίτσια. Τα παιδιά υιοθετούν έτσι έναν τρόπο συμπεριφοράς κατάλληλο για το φύλο τους.
3) Ένας τρίτος παράγοντας που επηρεάζει την επιθετική συμπεριφορά είναι η άμεση πρόκληση εκ μέρους κάποιου άλλου. Είναι προφανές ότι συχνά καταφεύγουμε σε επιθετική συμπεριφορά όταν κάποιος μας προκαλεί, ακόμα και όταν η πρόκληση είναι ασήμαντη. Αυτό ισχύει τόσο στην περίπτωση λεκτικής όσο και στην περίπτωση φυσικής, σωματικής πρόκλησης. Η ανταπόδοση της πρόκλησης βασίζεται στην αρχή της αμοιβαιότητας που ισχύει στην κοινωνία μας, τείνουμε να επιστρέφουμε τα όμοια και όχι να στρέφουμε το άλλο μάγουλο. Φυσικά η ανταπόδοση της πρόκλησης εξαρτάται και από το αν μπορεί κανείς να καταφύγει σε εναλλακτικές λύσεις, όπως σε κάποια πηγή εξουσίας για την απόδοση δικαιοσύνης.
4) Ένας τέταρτος παράγοντας που συχνά ενοχοποιείται όσον αφορά την επιθετικότητα είναι το αλκοόλ. Αρκετές έρευνες υποστηρίζουν τη θετική σχέση του αλκοόλ με την βίαιη συμπεριφορά, αν και αυτή η σχέση δεν είναι απόλυτα σαφής, δηλαδή υπάρχουν άτομα που όταν βρίσκονται υπό την επήρεια αλκοόλ, είναι ήρεμοι, χαρούμενοι η αδρανείς. Οι έρευνες δείχνουν ότι ορισμένοι παράγοντες που σχετίζονται με το άγχος και τον τρόπο ζωής των ατόμων συνδέονται επίσης τόσο με την επιθετικότητα όσο και με την κατανάλωση αλκοόλ. Είναι δυνατόν το αλκοόλ να μην έχει την επίδραση που υποθέτουμε στην επιθετικότητα, αλλά κάποιοι άλλοι παράγοντες να ευθύνονται για την μεταξύ τους σχέση. Μπορεί για παράδειγμα τα άτομα που βιώνουν έντονο άγχος, επειδή αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, να είναι ταυτόχρονα περισσότερο επιθετικά και να καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες αλκοόλ χωρίς αυτό να επηρεάζει άμεσα τη συμπεριφορά τους. Ωστόσο δεδομένα από πειραματικές έρευνες δείχνουν ότι το αλκοόλ έχει μάλλον και άμεση επίδραση στην επιθετικότητα, το αλκοόλ συμβάλει και στην απελευθέρωση της συμπεριφοράς από αναστολές. Οι ηθικές και κοινωνικές αναστολές γενικά μας αποτρέπουν από το να φερθούμε αντικοινωνικά και συνεπώς η απελευθέρωση από αυτές αυξάνει την πιθανότητα εκδήλωσης επιθετικής συμπεριφοράς. Ένας άλλος παράγοντας που μας απελευθερώνει από τις αναστολές είναι η αποεξατομίκευση που παρατηρείται όταν τα άτομα χάνουν την ατομική τους ταυτότητα και συμπεριφέρονται ακολουθώντας έναν ομαδικό πρότυπο, όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, όταν αποτελούν μέλη ενός όχλου. Η ψυχολογία του πλήθους, όσο εύκολο είναι να υποτάξεις τις μάζες, άλλο τόσο δύσκολο είναι να ελέγξεις μεμονωμένα άτομα η μικρές ομάδες.
5) Ένας σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει την εκδήλωση επιθετικής συμπεριφοράς είναι η θερμοκρασία. Οι έρευνες δείχνουν ότι η θερμοκρασία σχετίζεται με τις εκδηλώσεις ατομικής και συλλογικής επιθετικότητας. Οι μαζικές εξεγέρσεις είναι πιο πιθανές όταν η θερμοκρασία είναι υψηλότερη από το συνηθισμένο, αλλά όχι πολύ ακραία. Η υψηλή θερμοκρασία ευνοεί επίσης την εκδήλωση οικογενειακής βίας και τις αυτοκτονίες. Ένας άλλος παράγοντας που σχετίζεται με την επιθετικότητα είναι η πυκνότητα του περιβάλλοντος δηλαδή ο αριθμός ατόμων ανά τετραγωνικό μέτρο και ο περιορισμός του προσωπικού χώρου. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι συνθήκες μεγάλης πυκνότητας και περιορισμένου προσωπικού χώρου αυξάνουν την πιθανότητα εξεγέρσεων στις φυλακές. Σε επίπεδο συλλογικής επιθετικότητας, η αίσθηση σχετικής αποστέρησης, η αίσθηση δηλαδή των μελών μιας ομάδας ότι είναι σε χειρότερη κατάσταση από άλλες ομάδες η σε χειρότερη κατάσταση από ότι προσδοκούσαν, μπορεί να οδηγήσει σε μαζικές εξεγέρσεις, εφόσον τα μέλη της ομάδας θεωρούν ότι η κατάσταση αυτή δεν είναι δίκαιη και είναι δυνατόν να αλλάξει. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσει κανείς ότι η απόρριψη της βίας στις περισσότερες σύγχρονες κοινωνίες είναι στην πραγματικότητα προϊόν κοινωνικοπολιτισμικών παραγόντων και ειδικότερα κοινωνικών κανόνων και αξιών. Στην εξέλιξη της ανθρωπότητας συναντάμε κοινωνίες οι οποίες ήταν περισσότερο επιθετικές και πολύ πιο ανεκτικές στην βία, λόγο συγκεκριμένων ιστορικών, οικονομικών και κοινωνικοπολιτισμικών συνθηκών. Στον σύγχρονο κόσμο, παρόλο που στις περισσότερες κοινωνίες παρατηρούνται διάφορες μορφές διαπροσωπικής και διομαδικής βίας, υπάρχουν κοινωνίες στις οποίες οι εκδηλώσεις βίας είναι εξαιρετικά σπάνιες και τα μέλη τους ζουν ειρηνικά και αρμονικά, παράδειγμα τέτοια κοινωνία αποτελούν οι πυγμαίοι στην κεντρική Αφρική, ακόμα και σε ορισμένα χωριά της Ελλάδας υπάρχουν κοινωνίες που ζουν αρμονικά. Οι παρατηρήσεις αυτές υποστηρίζουν την άποψη ότι οι γενετικές μας προδιαθέσεις είναι ελαστικές και η επίδρασή τους στην συμπεριφορά καθορίζεται από κοινωνικούς παράγοντες
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
(ENVIRONMENTAL FACTORS)
– Η περιβαλλοντική βία περιλαμβάνει: (α) τη βία μεταξύ ανθρώπων κατά των φυσικών πόρων (β) περιβαλλοντικές πολιτικές που μπορεί να είναι βίαιες εναντίον ανθρώπων, κρατική καταστολή (γ) τη δευτερογενή βία από τον φυσικό κόσμο ως αποτέλεσμα της ανθρώπινης υποβάθμισης της γης και (δ) άμεση βλάβη στο περιβάλλον από ανθρώπους, πυρκαγιές, μόλυνση.
– Το περιβάλλον μπορεί να επηρεάσει την ανθρώπινη διάθεση. Για παράδειγμα, τα αποτελέσματα πολλών ερευνητικών μελετών αποκαλύπτουν ότι τα δωμάτια με έντονο φως, τόσο φυσικό όσο και τεχνητό, μπορούν να βελτιώσουν τα αποτελέσματα της υγείας όπως η κατάθλιψη, η διέγερση και ο ύπνος.
– Η επιθετικότητα δεν προκαλείται μόνο από κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος , όπως η θερμοκρασία, ο θόρυβος και ο υπερπληθυσμός, μπορούν να προκαλέσουν επιθετικές συμπεριφορές. Οι νατουραλιστικές παρατηρήσεις δείχνουν ότι η θερμοκρασία και η επιθετικότητα συσχετίζονται θετικά.
– Το περιβάλλον όπου ζούμε έχει ισχυρή επίδραση στη συμπεριφορά, συμπεριλαμβανομένης και της βίας. Τουλάχιστον το ένα τρίτο των θυμάτων κακοποίησης παιδιών, μεγαλώνουν για να συνεχίσουν το μοτίβο της ανίκανης, παραμελημένης ή καταχρηστικής συμπεριφοράς ως γονείς. Πολλές πτυχές του οικογενειακού περιβάλλοντος καθορίζονται από τη συμπεριφορά των γονέων. Αυτή η συμπεριφορά φυσικά δεν είναι ανεξάρτητη από τα γονίδια των γονέων. Επιπλέον, το οικογενειακό περιβάλλον διαμορφώνεται εν μέρει από τη συμπεριφορά του παιδιού. Έτσι, γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες αλληλοεπιδρούν συνεχώς στην ανάπτυξη των παιδιών.
– Είναι ξεκάθαρο ότι μπορούν να μάθουν δυσπροσαρμοστικές συμπεριφορές, αλλά αυτός δεν είναι ο μόνος μηχανισμός από γενιά σε γενιά για την μεταφορά της βίας. Πριν από οποιαδήποτε διδασκαλία ή μοντελοποίηση ρόλων, η ανάπτυξη του εγκεφάλου μπορεί να επηρεαστεί από διάφορους παράγοντες στο προγεννητικό και περιγεννητικό περιβάλλον. Η εμβρυϊκή έκθεση στο αλκοόλ μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη βίαιης συμπεριφοράς. πρόωρη μητρική απόρριψη του παιδιού αλληλοεπιδρά με μαιευτικές επιπλοκές για να προδιαθέσει το άτομο σε μεταγενέστερη (ενήλικη) βία. Έτσι η επιθετική συμπεριφορά είναι κληρονομική, και αυτά τα προ- και περιγεννητικά συμβάντα αλληλοεπιδρούν με γενετικούς παράγοντες.
– Οι κλινικές συσχετίσεις της αυτοκτονικής και βίαιης συμπεριφοράς αλληλο επικαλύπτονται με: κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών, διαταραχές προσωπικότητας, σχιζοφρένεια, εμπειρίες πρώιμης ωρίμανσης και διάφορες εγκεφαλικές διαταραχές προδιαθέτουν επιθετική συμπεριφορά.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Α) Τελειώνοντας το άρθρο να αναφέρω συμπερασματικά ότι αρκετές δεκαετίες έρευνας έδειξαν ότι τόσο γενετικοί όσο και περιβαλλοντικοί παράγοντες παίζουν ρόλο σε μια ποικιλία επιθετικών και βίαιων συμπεριφορών τόσο σε ανθρώπους όσο και στα ζώα. Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες που συμβάλλουν στο έγκλημα και στη βία των ανηλίκων τις περισσότερες φορές προέρχονται από βίαιες και ελαττωματικές οικογένειες, όπου ζουν σε ασταθείς γειτονιές και συναναστρέφονται με παραβατικές αντίστοιχες ομάδες. Το αποτέλεσμα είναι, η πιο βίαιη συμπεριφορά να είναι αυτή που μαθαίνεται με τον τρόπο ζωής. Ένα καλό παράδειγμα είναι η ανομία που επικρατεί, και η κατάρρευση των ηθικών φραγμών, μέσα σε μια κοινωνία, όπου με ευκολία δεν διστάζουν να επιτεθούν και να τραυματίσουν ομάδες από σώματα ασφαλείας ακόμα και οποιονδήποτε πολίτη, γιατί γνωρίζουν ότι δεν υπάρχει τιμωρία.
Β) Οι αιτίες της επιθετικότητας και της βίας είναι οι επιθετικές ή βίαιες τάσεις που μπορεί να προκύψουν από διαφορετικές συνθήκες ψυχικής υγείας. Η κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών μπορεί να προκαλέσει βίαιη συμπεριφορά, ακόμη και όταν ένα άτομο δεν είναι συνήθως βίαιο. Το μετατραυματικό στρες και το διπολικό μπορούν επίσης να οδηγήσουν στη βίαιη έκφραση επιθετικών σκέψεων.
Γ) Τα στοιχεία που προκαλούν μια επιθετική η βίαιη συμπεριφορά είναι η φυσική κατάσταση, η ψυχική υγεία, το οικογενειακό περιβάλλον και η δομή του, οι σχέσεις μας με τους άλλους, το εργασιακό ή σχολικό περιβάλλον, οι κοινωνικοί ή οικονομικοί παράγοντες, τα ατομικά χαρακτηριστικά του καθενός, και οι εμπειρίες της ζωής.
Δ) Υπάρχει ένα βίαιο γονίδιο, το γονίδιο MAOA που βρίσκεται στο Χ χρωμόσωμα, είναι επίσης γνωστό και ως το γονίδιο του πολεμιστή, καθώς οι μη φυσιολογικές μορφές του γονιδίου αυτού συχνά οδηγούν σε επιθετικές συμπεριφορές. Όπως αναφέρω αναλυτικά στους βιολογικούς παράγοντες η μονοαμινοξειδάση Α ( MAOA ) είναι ένα ένζυμο που διασπά σημαντικούς νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο, συμπεριλαμβανομένης της ντοπαμίνης και της σεροτονίνης. χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης έχουν συσχετιστεί με παρορμητική και επιθετική συμπεριφορά. Οι μεταλλάξεις στο γονίδιο MAOA προκαλούν ανεπάρκεια μονοαμινοξειδάσης Α. Αυτή η κατάσταση επηρεάζει τους άνδρες σχεδόν αποκλειστικά και χαρακτηρίζεται από ήπια διανοητική αναπηρία με προβλήματα συμπεριφοράς, συμπεριλαμβανομένων επιθετικών και βίαιων εκρήξεων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, συγκεκριμένα τρόφιμα φαίνεται να επιδεινώνουν και τα συμπτώματα της πάθησης. Παίζει ρόλο και η διατροφή μας στην βίαιη συμπεριφορά.
Ε) Από εγκληματολογικής πλευράς, οι αιτίες του εγκλήματος σε σχέση με την βία και την επιθετικότητα είναι περίπλοκες. Παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες, και τίποτα δεν είναι απόλυτο αφού ο καθένας με το κατάλληλο ερέθισμα μπορεί να διαπράξει έγκλημα. Ορισμένες αιτίες μπορεί να είναι η φτώχεια, η ανέχεια, η γονεϊκή αμέλεια, η χαμηλή αυτοεκτίμηση ενός ατόμου, το αλκοόλ και η κατάχρηση ναρκωτικών, αυτά και μόνο μπορούν να εξηγήσουν, γιατί ορισμένοι άνθρωποι παραβιάζουν το νόμο. Μερικοί διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να γίνουν παραβάτες η να αποκτήσουν αποκλίνουσα συμπεριφορά λόγω των συνθηκών στις οποίες γεννιούνται και μεγαλώνουν.
Ζ) Τέλος να αναφέρω ότι ένα ποσοστό της ανθρώπινης νοημοσύνης οφείλεται στη γενετική, αφού οι μελέτες δείχνουν ότι οι γενετικοί παράγοντες αποτελούν το 50% της διαφοράς της νοημοσύνης μεταξύ των ατόμων. Αυτό σημαίνει πολλά και προπαντός ότι καμία τεχνητή νοημοσύνη δεν πρόκειται να αντικαταστήσει ποτέ την φυσική νοημοσύνη και την ανθρώπινη συμπεριφορά, η οποία είναι απρόβλεπτη, ανεξήγητη και πολύπλοκη…..
ΜΠΛΙΑΜΠΤΗΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ
- ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ
- ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ (SECURITY SPECIALIST)
- MASTER OF SCIENCE DEGREE, (MSc) IN CRIMINAL JUSTICE EXECUTIVE MANAGEMENT
- DOCTORATE DEGREE, (PhD) IN ENVIRONMENTAL CRIMINOLOGY
- DOCTORATE DEGREE, (PhD) IN BEHAVIORAL CRIMINOLOGY
Χρήσιμα Links:
- Γιατί στην KMP διδάσκεται η χρήση του μαχαιριού;
- Ποια είναι η ΚΜΡ ( Krav Maga Protection )
- Μαχητικό Krav Maga ( Κραβ Μαγκά )
