Ό Imi Lichtenfeld είναι γνωστός σε όλους μας ως ο ιδρυτής του krav maga. Αυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι τι ακριβώς δίδαξε ο Imi μέσα στις τάξεις των αμυντικών δυνάμεων του Ισραήλ και την τεράστια διαφορά μεταξύ του στρατιωτικού (military) krav maga με το krav maga πολιτών (civilian).
Αφού έφτασε στην Παλαιστίνη η οποία ήταν κάτω από την Βρετανική κυριαρχία, ο Imi προσχώρησε στην παραστρατιωτική οργάνωση Haganah για να προστατεύσει τους Εβραίους πρόσφυγες από τους Άραβες. Το 1944 ο Lichtenfeld ξεκίνησε να εκπαιδεύει μαχητές στους τομείς της εξειδίκευσής του: φυσική κατάσταση, κολύμβηση, πάλη, χρήση του μαχαιριού και άμυνα κατά των μαχαιριών. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Lichtenfeld εκπαιδεύτηκε σε διάφορες ελίτ των Haganah, συμπεριλαμβανομένης της Palmach (στις ειδικές δυνάμεις του Haganah και προδρόμου των ειδικών μονάδων των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων) και του Pal-Yam, καθώς και αστυνομικών μονάδων.
Το 1948, όταν ιδρύθηκε το κράτος του Ισραήλ και σχηματίστηκε ο IDF, ο Imi έγινε επικεφαλής εκπαιδευτής φυσικής κατάστασης και Krav Maga στην σχολή φυσικής αγωγής του IDF. Μέσα στην εκπαίδευση Krav Maga που δίδασκε ο Imi στους στρατιώτες ήταν ο χειρισμός ραβδιού μαχαιριού και πυροβόλων όπλων ως συσκευές χωρίς πυρά.
Όπως είχε πει ο Imi, στο περιοδικό People, (15 Νοεμβρίου 1975), «έχω αναπτύξει μία κίνηση με μαχαίρι την οποία κανένας αντίπαλος δε μπορεί να την σταματήσει…». Η χρήση μαχαιριού διδάχτηκε μόνο στις επίλεκτες ομάδες των αμυντικών δυνάμεων του Ισραήλ, μόνο από τους επικεφαλής εκπαιδευτές του krav maga, τον Imi, τον Eli Avikzar και τον Boaz Aviram. Οι δύο τελευταίοι δίδαξαν τις τακτικές μάχης του Ισραηλινού μαχαιριού σε λίγους εκπαιδευτές του krav maga, που δεν ανήκαν στο στρατό του Ισραήλ και μέσα σε αυτούς ήταν και μερικοί εκπαιδευτές της Krav Maga Protection KMP International.
Όπως έχει γραφτεί στο παρελθόν στο άρθρο «Ποια είναι η ΑΛΗΘΕΙΑ για το Krav Maga», το Krav Maga διδάσκεται από πολλούς οργανισμούς με αρκετές διαφορές στην εκπαιδευτική ύλη τους.
Η KMP ακολούθησε την ίδια φιλοσοφία με το krav maga όπως αυτό διδάχτηκε στον IDF, συμπεριλαμβάνοντας στην εκπαιδευτική ύλη, την χρήση Ισραηλινού μαχαιριού, ραβδιού, και πυροβόλου όπλου ως συσκευή (cold weapon) χωρίς πυρά.
Η Krav Maga Protection KMP International, είναι ο μοναδικός οργανισμός στην Ελλάδα πιστοποιημένος από τον επικεφαλής εκπαιδευτή krav maga των αμυντικών δυνάμεων του Ισραήλ, Boaz Aviram, σύμφωνα με την εκπαιδευτική ύλη του Υπουργείου Άμυνας του Ισραήλ IDF.
Το 2018 ο επικεφαλής της KMP, Χρήστος Οικονόμου ολοκλήρωσε το «σχολείο» “Original Israel Defense Forces (IDF) Krav Maga Instructor και πιστοποιήθηκε από τον επικεφαλής εκπαιδευτή krav maga IDF Boaz Aviram.
Η χρήση του μαχαιριού είναι αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαίδευσης της KMP, η οποία διδάσκεται στα προχωρημένα επίπεδα των μαθητών.
Ο Οργανισμός μας έχει επιλέξει ως μαχαίρι μάχης το “Gerber Mark II”, κρίνοντάς το από την ευκολία στην χρήση και την αποτελεσματικότητα του όπως στο κραβ μαγκά. Επίσης και για την ομοιότητά του, με το μαχαίρι εκπαίδευσης του IDF τον καιρό του Imi Lichtenfeld.
Με τον όρο «μαχαίρι μάχης»(fighting knife ή combat knife), εννοούμε το μαχαίρι τακτικής χρήσης, με στενόμακρη, αμφίστομη λεπίδα(συνήθως 6”-8”), το οποίο έχει τη δυνατότητα να πλήξει το στόχο διαπερνώντας εύκολα, χοντρά ρούχα, στρατιωτικά χιτώνια και πιθανόν εξαρτήσεις και γιλέκα μάχης, προκαλώντας ρομβοειδούς διατομής τραύματα. Έτσι, λόγω αυτών των χαρακτηριστικών, αυτός ο τύπος μαχαιριού διαφέρει από ένα στρατιωτικό μαχαίρι γενικής χρήσης με το οποίο ο κάτοχος θα το χρησιμοποιήσει για το γδάρσιμο του θηράματος, το κόψιμο των ξύλων για τη φωτιά, το κόψιμο σχοινιών, ιμάντων, καλωδίων και φυσικά για αυτοάμυνα ή επίθεση κατά τη μάχη σώμα με σώμα. Τα μαχαίρια μάχης δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για εργασία ρουτίνας στο πεδίο λόγω της κλίσης τ ων τροχιστικών τους, τα οποία δεν μπορούν να πελεκήσουν ένα κομμάτι ξύλο εξαιτίας της μικρής τους μάζας, ούτε να σχίσουν κλαδιά, καθώς οι στενές, αμφίστομες και αδύναμες λεπίδες τους σφηνώνουν μέσα στο ξύλο.
Ιστορικά στοιχεία.
Το μαχαίρι μάχης Mark II (ή αλλιώς MK-II) της Gerber κατασκευάστηκε από την πασίγνωστη αμερικάνικη εταιρεία Gerber Legendary Blades (με έδρα το Portland,Oregon) το 1967 περνώντας αρχικά σε μαζική παραγωγή μέχρι το 2000,έπειτα σε στάδιο περιορισμένης (limited) παραγωγής των 1500 τεμαχίων το 2002 και από το 2008 μέχρι σήμερα συνεχίζει αυτή την παράδοση. Σχεδιάστηκε ειδικά για μάχη σώμα με σώμα, από τον απόστρατο του Αμερικανικού στρατού, λοχαγό Bud Holzman, o οποίος βασίστηκε για το αρχικό σχέδιο στο Ρωμαϊκό ξίφος Mainz Gladius* . Ο Buz Holzman γνωρίστηκε με τον Joseph R. Gerber , πρόεδρο της Gerber Legendary Blades στις 23 Μαΐου 1966 και κατέθεσε το αρχικό σχέδιό του. Ήταν φυσικά, φανερά επηρεασμένο (όπως πολλά άλλα ξιφίδια και στιλέτα), από το γνωστό μαχαίρι μάχης του Β’ ΠΠ, μαχαίρι Fairbairn-Sykes, σχεδιασμένο για τους Βασιλικούς Βρετανούς Καταδρομείς (Royal British Commandos). Σε αντίθεση όμως με τη λεπίδα του Fairbairn-Sykes που είχε κωνικό σχήμα, το Mark ii είχε μια φαρδύτερη αμφίστομη λεπίδα με τετράγωνη ράχη και σχήμα «σφήκας». Ακόμα, η λαβή θα ενισχυόταν με ομόκεντρους δακτυλίους. Στο κάτω μέρος υπήρχε και μια οπή για λουρί καρπού. Να αναφέρουμε εδώ, ότι στο αρχικό σχέδιο το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ήταν η λεπίδα με μετατόπιση 5 μοιρών από το νοητό άξονα . Αυτή η απόκλιση από θα επέτρεπε τη μεταφορά της λεπίδας στην μπότα, στο ισχίο ή στο πίσω μέρος του σώματος χωρίς να προσκρούει κατά τη μεταφορά και να βοηθά στην κάλυψη. Επίσης, η κλίση της λεπίδας αντιστάθμισε την φυσική τάση καρπού να ανασηκώνει το μαχαίρι. Συνέβαλε επίσης στη διατήρηση του επιπέδου της λεπίδας για καλύτερη διάτρηση σε ευθεία κίνηση(ξιφισμός).
Το Mark II έγινε σύντομα ανάρπαστο στους κόλπους του Αμερικανικού στρατού την εποχή του πολέμου στο Βιετνάμ, ιδιαίτερα στους άνδρες των ειδικών επιχειρήσεων στρατού ξηράς (Special Forces-Green Berets), καθώς και στους Navy Seals. Ήταν δεύτερο σε φήμη μετά το Ka-Bar. Ένα πολύ σημαντικό γεγονός που πρέπει να αναφερθεί, είναι η διακοπή πωλήσεων του Mark II τη δεκαετία του ’70, από τα Post Exchange (PX),δηλαδή από τους επίσημους μεταπωλητές του Αμερικανικού στρατού στις κατά τόπους βάσεις, με τις δικαιολογίες του τύπου ότι δεν είναι «καλού γούστου» ή ότι είναι πολύ βίαια(κτηνώδη). Μέχρι που ο βετεράνος των ειδικών δυνάμεων και σχεδιαστής μαχαιριών της Gerber, Al Mar, πρόσθεσε τις πριονωτές οδοντώσεις στη λάμα του MK-II, προς τη λαβή, χαρακτηρίζοντας έτσι το μαχαίρι σαν «ενίσχυση επιβίωσης» , άρα πιο συμβατό πλέον με το σύστημα αξιολόγησης πωλήσεων των PX, τα οποία άρχισαν και πάλι τις πωλήσεις των Mark II, σαν μαχαίρια επιβίωσης και όχι μάχης. Από το 1967 μέχρι και σήμερα, το ΜΚ-ΙΙ δέχθηκε πάρα πολλές μεταβολές στο ατσάλι κατασκευής του, στο προφίλ της λεπίδας του, στη λαβή, στη θήκη κλπ. δημιουργώντας έτσι πολλές διαφοροποιήσεις σε μοντέλα . Παρακάτω θα αναφερθούμε στην τελευταία έκδοση και όχι στις δεκάδες παραλλαγές του.
Τεχνικά χαρακτηριστικά.
Το Mark-II έχει αμφίστομη ημι-οδοντωτή λεπίδα, μήκους 16,5 εκατοστών τύπου spear point και πάχους περίπου 2,2 εκ.(Συνολικό μήκος μαχαιριού : 32,3 εκατοστά). Κατασκευάζεται από ανοξείδωτο ατσάλι 420HC. Η λεπίδα δέχεται επίστρωση με μαύρο οξείδιο για να αντιστέκεται στη σκουριά και κατά συνέπεια στη διάβρωση. Η κωδωνοειδής λαβή του κατασκευάζεται από χυτό αλουμίνιο (Die Cast Aluminum 380) με επικάλυψη μαύρου χρώματος και παρέχει πραγματικά σταθερό κράτημα. Συνολικό βάρος μαχαιριού : 227 γραμμάρια. Το Mark-II φέρεται σε θήκη από βαλλιστικό νάιλον, βάρους 142 γρ. μαύρου χρώματος ,συμβατή με σύστημα Molle.
1. Spear point – «Μύτη» λεπίδας τύπου αιχμής δόρατος,
2. Flat top serration (sharpen w/ flat stone) – Οδοντώσεις
3. Hand guard – Χειροφυλακτήρας
4. Cast aluminum handle – Λαβή από αλουμίνιο
Εφαρμογή στη μάχη επαφής.
Το Mark II όπως προαναφέραμε, είναι τακτικό μαχαίρι μάχης. Στο σύγχρονο πεδίο επιχειρήσεων αστικού περιβάλλοντος, η μάχη εγγύς απόστασης περιορισμένου χώρου (CQB) αποτελεί το επίκεντρο. Ιδιαίτερα σε περιοχές χαμηλού φωτισμού ή σε νυχτερινές επιχειρήσεις. Και το MK-II μπορεί να πετύχει το σκοπό του. Στην πραγματικότητα ο σκοπός του είναι να επιφέρει άμεσα ,γρήγορα και με ακρίβεια θανατηφόρα πλήγματα στον στόχο με σκοπό την εξόντωσή του. Η αμφίστομη λεπίδα του μπορεί να τραυματίσει με τον ελάχιστο αριθμό λαβών και κινήσεων(εξοικονόμηση ενέργειας και χρόνου κατά την επίθεση) τόσο στο σώμα, όσο και στα εκτεθειμένα άκρα. To μικρό πλάτος, του επιτρέπει να διαπερνά ζεύγη πλευρών χωρίς δυσκολία και με μία κίνηση, χτυπήματα στην περιοχή των νεφρών ή της καρωτιδικής αρτηρίας για την εξουδετέρωση στόχων. Ένας άνθρωπος εκπαιδευμένος στη μάχη σώμα με σώμα, η οποία απαιτεί ταχύτητα και αιφνιδιασμό, εφόσον φέρει τέτοιου είδους μαχαίρι, αυτομάτως υπερέχει του αντιπάλου του, που πιθανόν είναι άοπλος ή ακόμα και ένοπλος. Το μαχητικό του προφίλ και η επιθετική αισθητική του προκαλούν δέος. Ο minimal βελτιωμένος σχεδιασμός σε συνδυασμό με το χαμηλό βάρος και το μαύρο χαρακτηριστικό stealth χρώμα του, φανερώνουν ένα μείγμα ταχύτητας και ορμής . Οι οδοντώσεις στα πλάγια χρησιμεύουν για την κοπή υλικών. Ο μικρός χειροφυλακτήρας επιτρέπει την ασφαλή του χρήση χωρίς να φοβάται ο χειριστής μήπως σκαλώσει κατά τον απασφαλισμό του από τη θήκη και συγχρόνως τον προστατεύει από μια πιθανή ολίσθηση του χεριού στη λεπίδα. Δεν είναι περίεργο που πολλές μονάδες ειδικών επιχειρήσεων(π.χ SAS) χρησιμοποιούν ως σύμβολό τους (συχνά πλαισιωμένο από φτερά ή κεραυνούς) ,αμφίστομα εγχειρίδια, (Δαμόκλειο Σπάθη). Ήταν ανέκαθεν η επιτομή του μαχητικού πνεύματος. Επιπλέον το ΜΚ-ΙΙ μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν πρακτικό μέσο αποτροπής αρπαγής όπλου από τον αντίπαλο. Η εμπειρία των πολέμων στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, έχει δείξει ότι σε πολλές περιπτώσεις εφόδων σε οικίες, οι στρατιώτες του Αμερικανικού Στρατού και των Συμμαχικών δυνάμεων βρέθηκαν να παλεύουν για τον έλεγχο του όπλου τους μέσα σε σκοτεινούς διαδρόμους κτηρίων. Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα πως το Mark-II είναι ένα καθαρά μαχαίρι μάχης επαφής με κύριο σκοπό την εξουδετέρωση του εχθρού και το ελάχιστο σαν εργαλείο πολλών χρήσεων. Να σημειώσουμε ,ότι ο στρατιώτης που θα θελήσει να το χρησιμοποιήσει σα λοστό (προσπαθώντας π.χ. να ανοίξει ένα ξύλινο κιβώτιο) ή σαν μαχαίρι ρίψης, το πιθανότερο είναι να προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στη λεπίδα ή στη λαβή (η λεπίδα, μπορεί να σπάσει με σχετικά ελαφριά πλευρική φόρτωση).
Το Mark-ii σχεδιάστηκε να πλήττει μέσω ευθειών κοψιμάτων, αμφίδρομα σε οριζόντιο, διαγώνιο και κάθετο άξονα (τύπου«cut in slice») ή μέσω θανατηφόρων επιθέσεων μέσω ώθησης σε στρατηγικά σημεία του σώματος (through thrust), δηλαδή μέσω «καρφώματος» («stab»).
Επιπλέον στοιχεία.
Παρ’ όλα τα αυτά, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε πως παραμένει ένα μαχαίρι και για συλλέκτες. Ένας από τους λόγους, είναι ότι τα MK-II έχουν σειριακό αριθμό & κωδικό παραγωγής (χαραγμένους με lazer) και μπορούν να χρονολογηθούν. Άρα όσο πιο παλιό και σπάνιο (και σε καλή κατάσταση) ,τόσο πιο περιζήτητο. Άλλος λόγος είναι οι πολλές μεταβολές που δέχθηκε με αποτέλεσμα να εκδοθεί ένας καταπληκτικός αριθμός μοντέλων με διαφορές: στη λαβή(υλικό και σχήμα), στη λεπίδα (ίσια, ημί-οδοντωτή, με κλίση), στο ατσάλι, στη θήκη (δερμάτινη, νάιλον, κλπ), στο λογότυπο, οι συνδυασμοί των ανωτέρων και τέλος οι επετειακές εκδόσεις limited παραγωγής. Συνήθως , ο κωδικός παραγωγής (production number) αποτελούμενος από 5 ψηφία, υποδήλωνε: τα 2 πρώτα το έτος παραγωγής, το 3ο τον τύπο λαβής , το 4ο την επεξεργασία και τον τύπο της λεπίδας, το 5ο τον τύπο και το χρώμα της θήκης. Οπότε, σύμφωνα με επίσημα τεχνικά στοιχεία από το τμήμα εξυπηρέτησης πελατών της Fiskars Outdoors (στην οποία ανήκει πλέον η Gerber) , ένα τυπικό μαχαίρι MK-II κατασκευασμένο το 2008 θα έχει αριθμό παραγωγής «08AGN». Το “A” για την μαύρη επικάλυψη λαβής , το “G” για την μαύρη επικάλυψη οξειδίου στη λεπίδα, το “N” για τη μαύρη θήκη από βαλλιστικό νάιλον.
Ενδιαφέροντα στοιχεία για το Mark-II στην pop κουλτούρα (που μάλλον δεν ξέρεις).
To Mark-II στον κινηματογράφο.
1. Το MK-II απέκτησε ιδιαίτερη φήμη όταν εμφανίσθηκε το 1981 στα χέρια του Mel Gibson στην ταινία «Mad Max 2: Road Warrior».
2. Ένα μοντέλο μαχαιριού με μαύρη επικάλυψη, χρησιμοποιήθηκε σε μια σκηνή της sci-fi ταινίας «Aliens».
3. Στην ταινία “Captain America: The Winter Soldier” (2014), o ηθοποιός που υποδύεται τον Winter Soldier, χρησιμοποιεί ένα Mark-II σε μάχη ενάντια στον Captain America.
4.Κατά τη διάρκεια μιας σκηνής στην ταινία “Man of Steel”, ο συνταγματάρχης Nathan Hardy (που τον υποδύεται ο Christopher Meloni), χρησιμοποιεί ένα μαχαίρι Mark-II στην προσπάθειά του να αντιμετωπίσει μια εξωγήινη εχθρό πριν παρέμβει ο Superman.
To Mark-II στη διεθνή βιβλιογραφία.
1.Το Mark-II είναι το προτεινόμενο μαχαίρι στο αμφιλεγόμενο βιβλίο του 1983, «Hit Man: A Technical Manual for Independent Contractors» (Εκτελεστής : Ένα τεχνικό εγχειρίδιο για ανεξάρτητους εργολάβους συμβολαίων) του Rex Feral, των εκδόσεων Paladin Press.
2.Στο βιβλίο του που αφορά τον πόλεμο του Βιετνάμ ,”Six Silent Men – 101st LRP/Rangers – Book 3″, ο Gary A. Lindrerer, αναφέρει το σχολείο εκπαίδευσης MACV Recondo School στην Nha Trang, που διοικείτο από την 5η Μοίρα Ειδικών Επιχειρήσεων.( Ίσως από τα καλύτερα σχολεία εκπαίδευσης της εποχής , παγκοσμίως στις περιπόλους μεγάλων αποστάσεων) : «Ήταν παράδοση ότι σε κάθε τιμώμενο απόφοιτο του σχολείου εκπαίδευσης MACV Recondo School να απονέμεται ένα μαχαίρι Gerber Commando(σημ. εννοείται το Mark-II). Κατά τη διάρκεια της ιστορίας του επιφανούς αυτού σχολείου, ένας μεγάλος αριθμός από Rangers του 101 st Airborne Division κέρδισε το ποθητό βραβείο, βεβαίωση της ποιότητας των ανδρών που υπηρέτησαν στις μονάδες περιπόλων μεγάλων αποστάσεων».
Επίλογος.
Το Gerber Mark-II έχει προτιμηθεί από τους U.S. Navy Seals, Green Berets, από Αμερικανούς και Άγγλους ιχνηλάτες και άνδρες των ειδικών επιχειρήσεων και ειδικές ομάδες παγκοσμίως, οι οποίοι νιώθουν ασφαλείς έχοντάς το στον τακτικό εξοπλισμό τους. Παραμένει ένα κλασικό σχέδιο με πάνω από 50 έτη παραγωγής. Ο σχεδιασμός του έχει αντιγραφεί από τουλάχιστον 6 μεγάλες εταιρείες μαχαιριών . Προτείνεται ανεπιφύλακτα για μάχη σώμα με σώμα παρέχοντας εξοπλιστικό πλεονέκτημα ατομικού φόρτου. Δε θεωρείται μόνο ένα τακτικό μαχαίρι μάχης ,αλλά ένα κομμάτι της ιστορίας που κουβαλάει ο κάτοχος μαζί του. Όπως όλα τα μαχαίρια της Gerber, κατασκευάζεται στις ΗΠΑ με εγγύηση εφ΄ όρου ζωής εντός ΗΠΑ και 25 χρόνια εγγύηση εκτός ΗΠΑ. Εισάγεται επίσημα στην Ελληνική αγορά από την εταιρεία “Outdoor Shop” (Γεώργ. Σπ. Τσουρλάκης”) και το Saoulidis Sports είναι επίσημος μεταπωλητής των προϊόντων Gerber Gear. Η προτεινόμενη λιανική τιμή για την Ελληνική αγορά είναι 160 ευρώ, με πραγματικά άριστη σχέση ποιότητας-τιμής.
*Ευχαριστώ θερμά τον κύριο Σταύρο Γκιζελή για τη σημαντική βοήθεια του, παρέχοντας μου σημαντικά στοιχεία από την επίσημη αρθρογραφία του και το προσωπικό του αρχείο. Χωρίς τις πολύτιμες γνώσεις του, δε θα ολοκληρωνόταν αυτή η εκτενής αναφορά στο MK-II.
Σύνταξη κειμένου : Σαουλίδης Γιώργος
Πηγές :
– https://en.wikipedia.org/wiki/Gerber_Mark_II
– https://www.gerbergear.com/…/…/Knives/Mark-II-Knife_22-01874
– http://militarycarryknives.com/MKMAIN/MkMain.htm
– Στρατιωτική Μονογραφία «Μαχαίρια Μάχης» , Ειδική έκδοση του περιοδικού «Καταδρομή και Ασφάλεια», Εκδόσεις Δυρός.
